Kalkulator cholesterolu (kalkulator profilu lipidowego) – oblicz wskaźniki ryzyka
Kalkulator cholesterolu – czyli kalkulator profilu lipidowego – to praktyczne narzędzie do szybkiej, a jednocześnie pogłębionej oceny ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Wystarczy wprowadzić wyniki TC, LDL-C, HDL-C i TG, a kalkulator w sekundę policzy najważniejsze wskaźniki: Castelli I (TC/HDL), Castelli II (LDL/HDL), AC = (TC−HDL)/HDL, non-HDL-C, TG/HDL, AIP (indeks aterogenności lipoprotein) i RC (cholesterol resztkowy). Jeżeli masz wykonane apolipoproteiny, uwzględnimy również ApoB/ApoA1. Każdy wskaźnik otrzymuje krótką interpretację i kolorowe oznaczenie, które ułatwia wstępną ocenę wyniku.
Kalkulator cholesterolu – jak korzystać?
Wybierz jednostki (mg/dl lub mmol/l) i wpisz TC, LDL-C, HDL-C, TG. Opcjonalnie dodaj ApoB i ApoA1. Kliknij Oblicz wskaźniki — zobaczysz wyniki i krótkie wskazówki. Ten kalkulator cholesterolu automatycznie przelicza jednostki i liczy AIP w mmol/l, dzięki czemu możesz używać wyników z dowolnego laboratorium.
Kalkulator cholesterolu – co oznaczają parametry?
Kalkulator cholesterolu: TC — cholesterol całkowity
TC (Total Cholesterol) to suma cholesterolu w różnych frakcjach lipoprotein: LDL, HDL oraz cząstkach bogatych w trójglicerydy (VLDL i pochodne). Sam TC bywa zbyt ogólny, dlatego kalkulator cholesterolu pokazuje również relacje między frakcjami (np. TC/HDL) i parametry zbiorcze (non-HDL-C).
Kalkulator cholesterolu: LDL-C — „zły” cholesterol
LDL-C to frakcja najsilniej związana z odkładaniem cholesterolu w ścianie naczynia. Wysokie TG mogą utrudniać estymację LDL wzorami; wówczas przydatny jest non-HDL-C lub bezpośredni pomiar LDL-C.
Kalkulator cholesterolu: HDL-C — „dobry” cholesterol
HDL-C uczestniczy w transporcie zwrotnym cholesterolu. Niskie wartości HDL-C korelują ze wzrostem ryzyka, zwłaszcza przy insulinooporności i zespole metabolicznym.
Kalkulator cholesterolu: TG — trójglicerydy
TG rosną m.in. przy nadmiarze cukrów prostych i alkoholu, niskiej aktywności i insulinooporności. Bardzo wysokie TG zwiększają ryzyko ostrego zapalenia trzustki i wymagają pilnej interwencji.
ApoB — apolipoproteina B
ApoB występuje na cząstkach LDL, VLDL, IDL i Lp(a); jej stężenie przybliża liczbę aterogennych cząstek. Obniżanie ApoB jest silnie związane z redukcją ryzyka sercowo-naczyniowego.
ApoA1 — apolipoproteina A1
ApoA1 to kluczowe białko HDL. Stosunek ApoB/ApoA1 pokazuje równowagę między cząstkami aterogennymi a protekcyjnymi.
Kalkulator cholesterolu – jakie wskaźniki liczy?
Po wpisaniu wyników kalkulator cholesterolu oblicza zestaw najczęściej używanych wskaźników aterogenności. Każdy z nich „patrzy” na profil lipidowy z innej strony, dlatego łączna interpretacja jest pełniejsza niż pojedynczy parametr.
- Castelli I (TC/HDL-C) — im niższy stosunek, tym mniejsze ryzyko.
- Castelli II (LDL/HDL-C) — porównuje frakcję aterogenną do protekcyjnej.
- AC = (TC − HDL)/HDL — wskaźnik bliski Castelli I.
- non-HDL-C — TC minus HDL; cel alternatywny terapii.
- TG/HDL — prosty wskaźnik insulinooporności.
- AIP = log10(TG/HDL) [mmol/l] — koreluje z rozmiarem cząstek LDL.
- RC (cholesterol resztkowy) — TC − LDL − HDL.
- ApoB/ApoA1 — im niższy, tym lepiej.
Czym jest kalkulator cholesterolu i kiedy warto go użyć?
Kalkulator cholesterolu porządkuje wyniki z laboratorium i pokazuje je w formie wskaźników ułatwiających rozmowę z lekarzem. Nie zastępuje diagnostyki, ale pomaga wychwycić niekorzystne proporcje, np. wysokie non-HDL-C przy pozornie „dobrym” TC albo podwyższone AIP sugerujące przewagę małych, gęstych LDL. Narzędzie przydaje się przy monitorowaniu efektów zmiany diety, aktywności oraz leczenia farmakologicznego. W szczególności warto skorzystać, gdy: (1) masz kilka kolejnych lipidogramów i chcesz porównać trend, (2) występują u Ciebie czynniki ryzyka (nadciśnienie, cukrzyca, otyłość brzuszna, palenie), (3) w rodzinie pojawiały się wczesne incydenty sercowo-naczyniowe i chcesz szybciej reagować na pogorszenie parametrów.
Najczęstsze błędy przy interpretacji cholesterolu
Do częstych pomyłek należy ocenianie zdrowia sercowo-naczyniowego wyłącznie po TC. W praktyce dużo ważniejsze są: LDL-C i jego obniżanie do poziomu celu, non-HDL-C (zwłaszcza przy wysokich TG) oraz relacje między frakcjami (Castelli I/II). Błędem jest też porównywanie wartości z różnych jednostek bez przeliczenia (stąd w kalkulatorze automatyczne konwersje) oraz wyciąganie wniosków z pojedynczego badania wykonano po obfitym posiłku lub spożyciu alkoholu dzień wcześniej.
Co możesz zrobić, jeśli wyniki są niekorzystne?
Poza postępowaniem farmakologicznym zaleconym przez lekarza, duże znaczenie mają elementy stylu życia: regularna aktywność, redukcja masy ciała, ograniczenie tłuszczów nasyconych i trans, większa podaż błonnika rozpuszczalnego, ograniczenie cukrów prostych i alkoholu. Cele terapeutyczne zależą od indywidualnego ryzyka — inne u osoby po zawale, inne w prewencji pierwotnej.
Kalkulator cholesterolu – formularz
Wprowadź wartości z lipidogramu i wybierz jednostki. Pola ApoB i ApoA1 są opcjonalne.
Kalkulator cholesterolu – wyniki i interpretacja
Uwaga: AIP liczone zgodnie z definicją z wartości w mmol/l (kalkulator przelicza TG i HDL automatycznie).
⚠️ Uwaga: Wyniki mają charakter edukacyjny i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Zakresy docelowe mogą się różnić w zależności od grupy ryzyka i wytycznych.
Kalkulator cholesterolu – jak interpretować wskaźniki?
Poniższe zakresy są orientacyjne. Ostateczne cele terapeutyczne wyznacza lekarz.
Im niższy stosunek, tym mniejsze ryzyko.
- < 4,0 – korzystnie
- 4,0–4,9 – pośrednio
- ≥ 5,0 – niekorzystnie
Niższe wartości są bardziej pożądane.
- < 3,0 – cel
- 3,0–3,9 – pośrednio
- ≥ 4,0 – niekorzystnie
Wskaźnik blisko spokrewniony z Castelli I.
- < 3,0 – korzystnie
- 3,0–3,9 – pośrednio
- ≥ 4,0 – niekorzystnie
Zbiorczy cholesterol „aterogenny”.
- < 130 mg/dl – cel populacyjny
- 130–159 mg/dl – pośrednio
- ≥ 160 mg/dl – niekorzystnie
U wysokiego ryzyka cele bywają niższe.
Czuły na insulinooporność i aterogenną dyslipidemię.
- < 2,0 – korzystnie
- 2,0–2,9 – pośrednio
- ≥ 3,0 – niekorzystnie
Indeks aterogenności lipoprotein.
- < −0,30 – niskie ryzyko
- −0,30 do 0,10 – pośrednie
- > 0,10 – wysokie ryzyko
Związany z ryzykiem niezależnie od LDL.
- < 20 mg/dl – korzystnie
- 20–30 mg/dl – pośrednio
- > 30 mg/dl – niekorzystnie
Relacja cząstek aterogennych do protekcyjnych HDL.
- < 0,70 – niskie ryzyko
- 0,70–0,89 – pośrednie
- ≥ 0,90 – wysokie ryzyko
Kalkulator cholesterolu – jednostki i przeliczniki
Kalkulator obsługuje mg/dl i mmol/l. Przeliczenia wykonywane są automatycznie.
- TC, LDL-C, HDL-C: 1 mmol/l = 38,67 mg/dl
- TG: 1 mmol/l = 88,57 mg/dl
- AIP: z definicji liczony z wartości w mmol/l.
Kalkulator cholesterolu – najczęstsze pytania (FAQ)
Czy lipidogram musi być na czczo?
Do oceny TG i w monitorowaniu terapii zwykle zaleca się 10–12 godzin przerwy od jedzenia oraz unikanie alkoholu dzień wcześniej.
Co najbardziej obniża LDL-C?
Najsilniejszy efekt mają leki zlecane przez lekarza (np. statyny, ezetymib, inhibitory PCSK9). Z niefarmakologicznych działań najwięcej dają: redukcja masy ciała, ograniczenie tłuszczów nasyconych i trans, więcej błonnika rozpuszczalnego oraz regularna aktywność fizyczna.
Dlaczego TG/HDL bywa wysokie przy insulinooporności?
Insulinooporność sprzyja wzrostowi VLDL (wyższe TG) i spadkowi HDL, dlatego rosną wskaźniki TG/HDL oraz AIP.
Czy non-HDL-C jest ważniejszy niż LDL-C?
non-HDL-C obejmuje wszystkie cząstki aterogenne. W wielu wytycznych może pełnić rolę celu alternatywnego terapii, zwłaszcza przy podwyższonych TG.
Kiedy skonsultować wyniki z lekarzem?
Gdy wskaźniki są niekorzystne, w chorobach sercowo-naczyniowych, cukrzycy, nadciśnieniu, podejrzeniu rodzinnej hipercholesterolemii lub przed zmianą leczenia.
🔗 Sprawdź również inne kalkulatory w Bibliotece Naturopatii:
- Kalkulator BMI
- Kalkulator objętości tarczycy
- Kalkulator hormonów tarczycy (FT3/FT4)
- Kalkulator HOMA-IR i QUICKI
- Kalkulator prolaktyny (PRL)
Źródła i materiały:
NCBI,
Google Scholar.
